Đừng làm khó cả quan lẫn dân!

Trong mục này, Báo Năng lượng Mới đã từng đề cập đến câu chuyện dự lệnh và động lệnh cũng nhằm thỉnh cầu các quan chức trước khi ban một cái lệnh gì cũng cần có dự lệnh để nhà các cháu còn chuẩn bị tinh thần và vật chất để thực hiện, bởi lẽ đùng một cái là cấm là phạt thì thật khó nghĩ.

Phàm là luật lệ ban ra rồi thì dân chúng cứ chữ y chữ chiểu mà theo, không được lộn xộn. Vừa mới rộ lên việc Nghị định 71 chưa có dự lệnh nay lại sắp có một nghị định khác mà nếu không cẩn trọng sẽ lặp lại tình trạng tương tự. Đó là đề án kiểm soát khí thải xe máy, theo đó sẽ có việc cấm tiệt các xe quá cũ xả khói độc hại vượt quy định.

Nếu kiểm tra khí thải sẽ có hàng triệu xe máy bị cấm lưu hành

Nghĩ thật khổ cho các quan gia khi tham mưu các đề án liên quan đến quản lý giao thông. Không ai biết được vì sao lại lắm ý tưởng, đề xuất đến thế? Nào là xe chạy ngày chẵn ngày lẻ theo biển xe, rồi cấm xe ngoại tỉnh… đều bị kêu như cháy đồi ngay khi chưa thành văn bản. Bây giờ với đề án kiểm soát khí thải xe máy mà theo đó sẽ không cho lưu hành với xe máy cũ, nghĩa là cấm phương tiện đi lại và mưu sinh của cả triệu người dân.

Nói nôm na là theo quy định này thì tất cả các xe máy, mấy chục triệu chiếc đều được “ngửi pô” xem chất lượng khói xe ra sao, rồi đo đo đạc đạc xem khí thải có bao nhiêu cacbonic, ôxít cácbon, lưu huỳnh và một lô xích xông các chất độc hại gây bệnh phổi, bệnh mắt, bệnh K… Theo đó phàm là khói xả ra mà độc hại quá ngưỡng cho phép sẽ bị cấm tiệt, không cho ra đường. Nghe cũng có lý và kể ra ở nơi phố thị đông như trẩy hội thì cấm cũng phải!

Thì ra đề án kiểm soát khí thải xe máy đang ở giai đoạn trình các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Tuy vấn đề vẫn ở thời tương lai nhưng kinh nghiệm dân dã cho rằng, nên kêu đi thì vừa kẻo văn bản ra đời mà không có thông tư như vụ Nghị định 71 thì phiền toái cho cả hai phía thực thi của cơ quan chức năng lẫn người dân.

Chợt nhớ “lệnh” xử phạt hút thuốc lá nơi công cộng chưa đi vào cuộc sống đã tỏ ra bất khả thi vì không quy định lực lượng chức năng nào sẽ thực hiện việc xử phạt và quy định này hình như đã bay theo chiều khói thuốc…

Vì vậy người dân lo lắng cho đề án “khói xe” không phải là không có lý do. Mà lo là phải, vì xe máy đời cũ hiện chiếm tới 70% lượng xe lưu thông trên đường, đáp ứng tới 90% nhu cầu đi lại tại các đô thị.

Nếu việc không cho lưu hành xe máy cũ không đáp ứng tiêu chuẩn về khí thải trở thành hiện thực sẽ tác động lớn tới chuyện đi lại và cả miếng cơm manh áo của cả chục triệu người, trong đó có cả triệu người nghèo.

Tuy nhiên cũng nên bàn sâu sâu một chút cho ra nhẽ về tính khả thi của việc kiểm tra, kiểm soát xe máy cho đủ 63 tỉnh thành sẽ ngốn một núi tiền. Rồi tiêu chí “ngưỡng” như thế nào cũng phải họp chán chưa chắc đã xong. Bao nhiêu người, bao nhiêu trạm đăng kiểm, bao nhiêu máy móc để kiểm tra cho hết hơn 30 triệu chiếc xe máy, vì trong tổng số 35 triệu chiếc xe máy đang lưu hành chắc sẽ chỉ miễn đăng kiểm cho vài chục vạn chiếc mới chạy hết bảo hành.

Làm một phép tính sẽ rùng mình vì 80 trung tâm và trên 20 chi nhánh đăng kiểm sẽ làm việc bao nhiêu lâu để hoàn thành nhiệm vụ đăng kiểm nặng nề này? Vả lại an toàn xe đâu chỉ có “ngửi khói” nhỉ? Không lẽ máy móc, phanh lốp và khả năng tự bốc cháy sao không đăng kiểm luôn một thể?

Xem ra việc các cơ quan công quyền với quyền lực của mình soạn thảo ra các chính sách, văn bản, quy định thường giành thuận lợi cho mình, đẩy khó khăn cho dân. Bộ Tư pháp chẳng đã thổi còi cả lô văn bản đấy thôi! Đã có những quy định trái khoáy, bất khả thi, thậm chí không hợp hiến, hợp pháp sao vẫn không ngấm vào các chuyên viên chuyên chấp bút chế tạo văn bản.

Bộ Giao thông Vận tải hãy làm thí điểm việc tái soạn thảo quy định này một cách chững chạc, không vội vàng, không né tránh lắng nghe đóng góp, phản biện của cơ quan hữu quan, các chuyên gia và của người dân để soạn luôn cả hướng dẫn thực hiện, cùng ban hành xem sự thể ra sao?

Mong sao khói xe đừng làm khó cả quan lẫn dân để khói xe không bay theo khói thuốc!

Minh Nghĩa