Vì thiên nhiên… hay vì tiền?

Năng lượng Mới số 340

Mở đầu thư mời viết: “Nhằm triển khai các hoạt động về môi trường hướng tới cộng đồng Asean xanh năm 2015, đồng thời ghi nhận hiệu quả hoạt động và công tác bảo vệ môi trường của cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp trên toàn quốc; Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Quốc hội, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp chỉ đạo thực hiện chương trình khảo sát và tôn vinh “Doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam vì thiên nhiên môi trường bền vững”. Dường như để khẳng định đây là một chương trình uy tín, quy mô, thư mời đã viết tiếp với nội dung: “…Chương trình được tổ chức ngày 15-7-2014 tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội và truyền hình trực tiếp trên sóng VTV2 Truyền hình Việt Nam. Sau lễ truyền hình trực tiếp, các doanh nghiệp và doanh nhân tiêu biểu cùng lãnh đạo ban chỉ đạo thực hiện chương trình sẽ tham dự buổi diện kiến Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam tại Phủ Thủ tướng”.

Cuối cùng thư “báo giá”: “Ban tổ chức chương trình trân trọng kính mời quý đơn vị triển khai hồ sơ tham dự chương trình. Đơn vị có thể nghiên cứu tham gia ở ba hạng mục: Doanh nhân, doanh nghiệp hoặc sản phẩm dịch vụ. Kinh phí tham dự như sau:

Top 10: Doanh nhân hoặc doanh nghiệp: 50 triệu đồng; Sản phẩm: 30 triệu đồng. Top 100: Doanh nhân hoặc doanh nghiệp: 20 triệu đồng; Sản phẩm: 15 triệu đồng”. Thư còn lưu ý, nếu doanh nghiệp không tham gia có thể tham dự tài trợ chương trình.

Phía dưới thư đề: “Bộ Tài nguyên và Môi trường. Ban Thư ký chương trình Ms Vân. Tel: 01677636393. Mail: [email protected]. Web: monre.gov.vn”.

Như vậy có thể thấy rất nhiều điểm vô lý ở đây. Thứ nhất, không biết những người soạn thảo thư mời có biết nước ta không có Phủ Thủ tướng mà chỉ có Phủ Chủ tịch - tọa lạc ngay cạnh Lăng Bác Hồ, nơi thường xuyên đón tiếp nguyên thủ quốc gia của các nước khi đến thăm chính thức Việt Nam?

Thứ hai, với “báo giá” của ban tổ chức thì có thể hiểu: Nếu nộp 50 triệu đồng, doanh nghiệp tham gia dù ở hạng mục nào cũng sẽ được “tôn vinh” vào Top 10 và điều này đã được khẳng định khi trong tài liệu giới thiệu về chương trình gửi kèm theo thư mời khẳng định nếu tham gia vào Top 10, những lợi ích của doanh nghiệp sẽ được hưởng là logo của đơn vị sẽ xuất hiện trên sân khấu chương trình trong lễ trao giải truyền hình trực tiếp và được nhận Cup vàng. Tương tự, nộp tiền tham dự ở top thấp hơn thì lợi ích tương ứng. Thế là quá rõ, nếu nộp tiền để tham gia vào các hạng mục và được nhận giải thì hóa ra các giải này được “bán” chứ không phải dựa trên sự đóng góp, sáng tạo của doanh nghiệp để được tôn vinh. Và một điều quá dễ dàng để hiểu, để được tôn vinh trên cơ sở thành tựu của họ chắc chắn không bao giờ phải cần đến… tiền. Vậy, không hiểu thực tế những người được gọi là “ban tổ chức” ở đây cần tiền hay cần một việc làm thực sự ý nghĩa là vinh danh những đơn vị có đóng góp lớn lao cho quá trình vì môi trường thiên nhiên bền vững mà chính họ đã đặt ra cho chủ đề của chương trình?

Trả lời cho câu hỏi này thì phần nào cũng khá rõ ràng khi “ban tổ chức” gửi kèm theo cho doanh nghiệp “Hợp đồng quảng cáo, truyền thông xúc tiến phát triển thương hiệu”. Trong đó có “Bên A - Bên B” với các điều khoản đúng như một bản hợp đồng kinh tế. Bên A là Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Môi trường Vạn Xuân. Để cụ thể hơn, chúng tôi đã liên hệ với số điện thoại của bà Vân được viết phía dưới thư như đã nói ở trên. Mới đầu bà Vân hẹn chiều gặp tại địa chỉ trụ sở công ty (tuy nhiên, không nói rõ là công ty gì): P1013, Tòa nhà A Bộ Tổng tham mưu, phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội. Nhưng đến chiều khi liên hệ lại với bà Vân trước khi đến địa chỉ trên thì bà Vân từ chối không muốn cho chúng tôi đến. Bà Vân hẹn: “Em cứ tìm một quán cà phê nào ở Mỹ Đình ngồi chờ 10 phút rồi chị sẽ cử người đến tư vấn cho em để tham dự chương trình”. Tuy nhiên, chờ đến nửa tiếng đồng hồ không thấy bà Vân hồi âm lại. Chúng tôi tìm đến địa chỉ mà bà Vân đã cho biết.

Những tưởng đó sẽ là một cơ quan của Bộ TN&MT hoặc chí ít cũng là liên quan đến lĩnh vực này. Nhưng khi tìm được đến đây, chúng tôi hoàn toàn bất ngờ bởi đó chỉ là công ty… ma, do không có biển hiệu công ty. Thêm nữa, nhân viên ra mở cửa cho chúng tôi thì nói: “Ở đây không có ai tên Vân”. Nhưng một nhân viên khác sau khi nghe chúng tôi trình bày lại nói ở đây có chị Vân và dẫn chúng tôi vào phòng gặp người có chức năng giải đáp. Người này khoảng ngoài 30 tuổi khi nghe chúng tôi đặt vấn đề thì tỏ ra rất lúng túng, ấp a ấp úng rằng: “Sự kiện này chúng tôi hoàn toàn không biết. Ở đây cũng không có ai tên là Vân”. Mặt khác, lại giới thiệu số điện thoại để chúng tôi liên hệ để tìm hiểu về chương trình: “Doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam vì thiên nhiên môi trường bền vững”, đó là bà Thu Hương, “Thường trực ban tổ chức”, số điện thoại “Hotline”: 0913498988. Tuy nhiên, khi chúng tôi liên hệ đến số “hotline” này, lại không thấy ai nhấc máy sau khi hồi chuông đổ rất lâu. Tìm hiểu thêm, chúng tôi được biết bà Thu Hương có khả năng chính là người đứng tên trong “Hợp đồng quảng cáo, truyền thông xúc tiến phát triển thương hiệu” như đã nói ở trên với chức danh giám đốc của Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Môi trường Vạn Xuân.

Cảm thấy đây là sự kiện không bình thường cùng với “ban tổ chức” không bình thường, chúng tôi đã liên hệ đến ông Lê Văn Hợp, Vụ trưởng Vụ Khen thưởng thi đua, đồng thời là người phát ngôn của Bộ TN&MT. Sau khi tiếp nhận thông tin, ông Hợp rất ngạc nhiên nói rằng: “Tôi hoàn toàn không biết sự kiện này. Mà nếu trước thông tin giới thiệu về quy mô cũng như nội dung chương trình như vậy thì đáng lẽ tôi phải nắm rõ hơn ai hết. Vì đó là lĩnh vực liên quan đến tôi quản lý. Thế tại sao tôi không biết? Mà tôi không biết thì rõ ràng Bộ TN&MT không liên quan đến việc ấy”. Khi được hỏi: “Vậy tại sao trong thư gửi doanh nghiệp cũng như nội dung chương trình đều nhắc đến Bộ TN&MT với vai trò “ban tổ chức” và “chỉ đạo thực hiện” thì ông Hợp trả lời: “Để tôi kiểm tra lại nhưng với danh nghĩa Bộ TN&MT là ban tổ chức và chỉ đạo thực hiện việc ấy thì tôi chắc chắn không phải. Có khả năng công ty nào đó “núp bóng?”. 

Chương trình “Doanh nhân, doanh nghiệp Việt Nam vì thiên nhiên môi trường bền vững” có thể nói đang ngày càng thể hiện rõ sự mập mờ, mặc dù trong một tài liệu gửi kèm theo thư mời doanh nghiệp cho thấy đây là lần thứ 4 tổ chức chương trình này. Điều đó càng rõ hơn khi đúng ngày 15-7 đã không diễn ra sự kiện như “ban tổ chức” đã thông báo và tất nhiên cũng chẳng thể có truyền hình trực tiếp.

Một doanh nghiệp nhận được thư mời của “ban tổ chức” có lẽ đã hoàn toàn đúng khi cho rằng: “Chưa kể đến thư mời cho thấy đây là chương trình để những người đứng ra tổ chức kiếm tiền hơn là vinh danh ai đó về sự đóng góp của họ trong bảo vệ môi trường thì chính động thái “tư vấn” nhưng thực ra là tiếp thị doanh nghiệp để tham gia chương trình khi chỉ còn 1 ngày nữa khai mạc thì là điều không bình thường, thậm chí có dấu hiệu lừa đảo. Do đó, tôi không tham gia chương trình này”.

Nguyễn Bách