Tập đoàn dầu khí Tây Ban Nha kiện chính phủ Argentina

Repsol vừa đâm đơn kiện Chính phủ Argentina ra Trung tâm giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế

Tập đoàn dầu khí Repsol của Tây Ban Nha ngày 3/12 đã nộp đơn kiện Chính phủ Argentina tại Trung tâm giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế (ICSID) do vi phạm hiệp định bảo hộ đầu tư đã ký với Tây Ban Nha, và có sự phân biệt đối xử nhằm vào Repsol, sau khi quốc hữu hóa 51% cổ phần của tập đoàn tại một liên doanh ở quốc gia Nam Mỹ này.

Repsol đưa ra lời đe dọa về vụ kiện này cách đây 6 tháng, sau khi chính thức thông báo với Chính phủ Argentina về bất đồng trước quyết định quốc hữu hóa trên. Theo Repsol, Chính phủ Argentina đã quốc hữu hóa cổ phần của Repsol trị giá khoảng 10,5 tỷ USD sau khi cáo buộc Repsol không đầu tư cần thiết khiến Argentina có nguy cơ lâm vào khủng hoảng năng lượng.

Trên thực tế, Argentina đã phải nhập khẩu một khối lượng lớn dầu khí, đây là điều mà Buenos Aires không thể chấp nhận được vì họ phụ thuộc vào xuất siêu để có ngoại tệ bảo đảm cho sự vận hành của nền kinh tế trong bối cảnh không tiếp cận được vốn từ các tổ chức tài chính quốc tế lớn như Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Mỏ dầu đá phiến Vaca Muerta ở Argentina do Repsol phát hiện hồi năm ngoái

Repsol đã bác bỏ lời buộc tội trên và chỉ rõ Buenos Aires đưa ra biện pháp đó nhằm “chiếm” trữ lượng dầu đá phiến khổng lồ mà Repsol đã có công phát hiện. Năm ngoái, Repsol thông báo họ đã phát hiện dầu đá phiến tại mỏ Vaca Muerta, với trữ lượng ước tính 22,5 tỷ thùng dầu quy đổi, cho phép Argentina đứng thứ 3 thế giới về trữ lượng nguồn dầu khí phi truyền thống này. Cho tới nay, Chính phủ Argentina vẫn không chấp nhận đàm phán về việc bồi thường cho Repsol, trong khi Bộ kế hoạch, đầu tư công và dịch vụ Argentina chưa xác định xong giá trị đền bù.

Argentina là nước bị kiện nhiều nhất tại ICSID, cơ quan được WB thành lập năm 1966 như một diễn đàn phân xử hoặc trung gian hòa giải các mâu thuẫn giữa nhà đầu tư nước ngoài với nước nhận đầu tư. Từ năm 2002 đến nay, Buenos Aires bị kiện khoảng 50 lần tại ICSID, phần lớn từ các doanh nghiệp dịch vụ công cộng bởi Buenos Aires buộc họ chuyển các hợp đồng thanh toán bằng đồng USD sang đồng nội tệ, trong bối cảnh Argentina lâm vào khủng hoảng tài chính trầm trọng, thậm chí phải tuyên bố vỡ nợ. Nguồn tin báo chí cho biết hiện Argentina đang phải đối mặt với 13 vụ kiện, trong đó 5 vụ là của các công ty năng lượng.

Tháng 5/2012, Mỹ đã tạm đình chỉ áp dụng ưu đãi thuế quan đối với hàng nhập từ Argentina cho tới khi quốc gia Nam Mỹ này thanh toán khoảng 300 triệu USD cho các công ty Azurix Corp và Blue Ridge Investment của Mỹ, do thua kiện tại ICSID. ICSID sẽ có 30 ngày để cân nhắc chấp nhận hoặc bác bỏ đơn kiện của Repsol. Trong trường hợp đồng ý giải quyết, vụ kiện sẽ kéo dài từ 3 đến 6 năm và đây sẽ là vụ kiện với số tiền đòi đền bù lớn nhất chống lại Chính phủ Argentina tại ICSID.

Nh.Thạch (Theo AFP)