Mỹ - Cuba: Sau bình thường hóa quan hệ là gì?

15:59 | 18/12/2014

2,161 lượt xem
|
Tuyên bố bình thường hóa quan hệ của Mỹ với Cuba sau hơn 5 thập niên nguội lạnh không chỉ là tin vui cho người dân Mỹ và Cuba mà còn cho cả thế giới. Vì sao Mỹ quyết định làm điều này và bước kế tiếp sau thông báo bình thường hóa quan hệ là gì?

Mỹ-Cuba: Sau bình thướng hóa quan hệ là gì?

Tổng thống Obama bắt tay Chủ tịch Cuba Raul tại tang lễ cố Tổng thống Nelson Mandela ngày 10/12/2013

Thực ra tuyên bố của Mỹ không gây bất ngờ nhiều vì thứ nhất hồi tháng 12/2013, Tổng thống Obama đã gặp và bắt tay Chủ tịch Cuba Raul Castro tại buổi lễ ca ngợi những nỗ lực hòa giải trong cuộc đời của vị cựu Tổng thống Nam Phi, Nelson Mandela. Hơn 50 năm sau khi Mỹ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Cuba, việc hai người đứng đầu nhà nước gặp nhau là điều vô cùng hiếm thấy, nếu không muốn nói là lịch sử. Từ trước đến nay, các giới chức ngoại giao Mỹ bao giờ cũng sắp xếp làm sao để Tổng thống Mỹ và Chủ tịch nhà nước Cuba không phải chạm mặt nhau.

Cái bắt tay giữa ông Obama và ông Castro là lần đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Cuba, kể từ khi Tổng thống Bill Clinton bắt tay Chủ tịch Fidel Castro tại Liên Hiệp Quốc hồi năm 2000. Chuyện xảy ra tại Nam Phi là một tia hy vọng, đó là một dấu hiệu cho thấy có tiển triển trong quan hệ giữa hai nước, dù là rất nhỏ.

Thiện chí bình thường hóa quan hệ đến từ cả hai phía. Trong bài diễn văn mới đây, Chủ tịch Raul Castro, nói: “Nếu thực sự muốn cải thiện quan hệ song phương, chúng ta cần phải biết tôn trong những khác biệt của nhau và phải quen sống hòa bình với những khác biệt đó. Bằng không (Cuba) sẵn sàng tiếp tục với tình trạng này thêm 55 năm nữa”. Ông Castro ngụ ý trong hơn 50 năm qua, Mỹ và Cuba đã cắt đứt quan hệ ngoại giao và Washington đã liên tục áp dụng chính sách cấm vận đối với hòn đảo này.

Để làm nên thành công như ngày hôm nay, tức việc Mỹ thông báo bình thường hóa quan hệ với Cuba, hai bên đã tiến hành đàm phán trong 18 tháng. Tòa thánh Vatican đóng vai trò then chốt cho việc Mỹ và Cuba bình thường hóa quan hệ, bao gồm tạo điều kiện cho các cuộc thương thuyết cho việc phóng thích Alan Gross, cựu nhân viên Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ, người vừa quay về quê nhà ngày 17/12 sau 5 năm ngồi tù ở Cuba.

Đầu mùa hè năm 2014, Giáo hoàng Francis đã gửi nhiều thư riêng cho ông Obama và ông Castro, thúc giục 2 nguyên thủ trao đổi tù nhân và cải thiện quan hệ. Khi đón tiếp Tổng thống Mỹ tại Vatican hồi cuối tháng 3, mật đàm với Cuba là tâm điểm trong các cuộc thảo luận giữa giáo hoàng và ông Obama. Cuộc gặp gỡ bí mật trực tiếp giữa 2 bên diễn ra hồi tháng 6/2013 tại Canada, quốc gia vẫn duy trì quan hệ với Cuba.

Sau khi người dân hai nước ăn mừng ngày phá bỏ “xiềng xích”, công việc sắp tới của Mỹ sẽ gồm (1) xem xét lại việc coi Cuba là một Nhà nước tài trợ khủng bố; (2) nới lỏng lệnh cấm vận du lịch đến Cuba đối với công dân Mỹ: (3) nới lỏng các hạn chế về tài chính đối với Cuba, các thẻ tín dụng của Mỹ được phép chi tiêu tại Cuba; (4) tăng cường các liên lạc, trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước; (5) gỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại kéo dài từ năm 1961 đến nay.

Lộ trình này trước mắt sẽ được thực hiện một phần bởi các sắc lệnh hành chính của Tổng thống, nhưng cũng cần phải được sự ủng hộ của Quốc hội Mỹ.

Đây mới là điều rắc rối. Ngày 18/12, Chủ tịch Raul Castro kêu gọi Mỹ bỏ cấm vận kinh tế-thương mại sau khi hai nước mở lại đàm phán khôi phục quan hệ ngoại giao. Ông nói lệnh cấm vận kéo dài 5 thập niên nay đã "gây ảnh hưởng trầm trọng về con người và kinh tế". Thế nhưng chỉ có Hạ viện Mỹ mới có quyền quyết định bỏ cấm vận hay không. Nhìn chung, công chúng Mỹ hoan nghênh quyết định lịch sử của chính quyền Obama. Tuy nhiên, sau tuyên bố của chính quyền về lộ trình tiến tới bình thường hóa quan hệ với Cuba, một số nghị sỹ chủ chốt tại Hạ viện, đặc biệt là những nghị sỹ người Mỹ gốc Cuba đã lên tiếng chỉ trích quyết định của chính quyền. Những người này tuyên bố sẽ cùng với các nghị sỹ Cộng hòa tại Thượng viện ngăn chặn những nỗ lực cải thiện quan hệ với Cuba của Nhà Trắng.

Tuy nhiên, giới phân tích dự báo mặc dù sự chỉ trích từ Quốc hội Mỹ hiện đang khá gay gắt, nhưng xu hướng chung trong thời gian tới sẽ là khá thuận lợi cho tiến trình bình thường hóa quan hệ với Cuba.

Nh.Thạch

tổng hợp

  • bidv-tiet-kiem-mua-vang-ron-rang-tai-loc