Nga buộc EU móc hầu bao vì Ukraina

Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexandre Novak (trái) bắt tay với Bộ trưởng Năng lượng Ukraina Yuri Prodan sau khi ký hợp đồng nối lại việc bán khí đốt

Ngày 30/10, Nga tuyên bố sẽ cung cấp cho Ukraina 4 tỷ m³ khí đốt trong 2 tháng tới. Thỏa thuận được thông báo ở Brussels sau cuộc gặp ba bên giữa EU, Nga và Ukraina kết thúc rạng sáng 31/10 theo giờ VN. Theo thỏa thuận, Ukraina phải thanh toán hàng tháng trước khi giao hàng, và sẽ hết hạn vào tháng 3/2015. Hợp đồng trên đã làm giảm bớt mối đe dọa về tình trạng thiếu khí đốt ở Ukraina, nước bị lệ thuộc về năng lượng, trong khi mùa đông với dự báo thời tiết khắc nghiệt, đang đến gần.

50% nguồn cung cấp khí đốt cho Ukraina đến từ Nga. Nga cũng cung cấp 1/3 lượng khí đốt của EU và một nửa trong số này đi qua Ukraina.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau đó, Ủy viên châu Âu phụ trách năng lượng Günther Oettinger cho hay, Ukraina sẽ ngay lập tức trả khoản nợ khí đốt 1,45 tỷ USD cho Nga và có khả năng trả khoản nợ 3,1 tỷ USD trước khi năm 2014 kết thúc. Song, theo ông Oettinger con số cuối cùng còn phụ thuộc vào quyết định của tòa án quốc tế Stockholm, là nơi phân xử cuộc tranh cãi khí đốt này. Ukraina sẽ nhận các khoản tiền hỗ trợ từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Liên minh châu Âu để trả nợ cho Nga.

Thỏa thuận giữa Nga và Ukraina về cung ứng khí đốt góp phần nhất định vào việc giảm căng thẳng trong cặp quan hệ song phương này. Đó cũng là một trong những mục đích của EU. Nhưng trong thực chất, cái giá mà EU phải trả là khá đắt.

Đúng là Nga đồng ý bán khí đốt cho Ukraina với giá thấp hơn so với đòi hỏi ban đầu. Nhưng đổi lại, EU phải trả thay cho Ukraina số tiền 4,5 tỉ USD mà Moskva cho rằng Kiev còn nợ do chưa thanh toán khối lượng khí đốt được Nga cung ứng từ trước đến nay. EU phải chấp nhận như vậy phần vì Ukraina không đủ khả năng trả nợ ngay cho Nga để được tiếp tục cung ứng khí đốt cho mùa đông đang tới, phần vì lo ngại việc Nga ngừng cung cấp khí đốt cho Ukraina sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khối lượng khí đốt mà Nga cung ứng cho EU thông qua lãnh thổ Ukraina và đặc biệt vì phải ngăn cản Nga đẩy Ukraina vào chân tường.

Mất tiền chỉ là một thua thiệt đối với EU. Cái mất thứ hai của EU trong chuyện này có ý nghĩa chính trị và tác động tâm lý to lớn. Đó là EU đang dần trở thành con tin trong chính sách của chính họ đối với Nga và Ukraina cũng như trong diễn biến mối quan hệ giữa Ukraina và Nga.