Nga sắp đưa quân vào miền đông Ukraina?

Một nhóm vũ trang “lạ mặt” chiếm giữ trụ sở Công tố Viện ở Donetsk hôm 12/4

Hôm qua, chính quyền Ukraina đã mở chiến dịch “chống khủng bố”, nhắm vào những phần tử ly khai thân Nga đang chiếm giữ các tòa nhà công quyền ở hai tỉnh miền đông là Donetsk và Luhansk từ ngày 6/4.

Ít nhất 2 người tử vong và 9 người khác bị thương trong cuộc chạm súng giữa lực lượng đặc biệt Ukraina và người biểu tình thân Nga.

Trước đó ngày 9/4, Bộ trưởng Nội vụ Ukraina cảnh báo các nhà hoạt động thân Nga hãy tham gia đàm phán nhằm tìm giải pháp chính trị, nếu không sẽ phải đối diện với "vũ lực". "Với những người muốn đối thoại, chúng tôi đề xuất có các cuộc thảo luận và một giải pháp chính trị. Với số ít những người muốn xung đột, họ sẽ nhận được câu trả lời bằng vũ lực từ giới chức Ukraina"- Bộ trưởng Avakov tuyên bố.

Ngay sau đó cùng ngày, Tổng thống Vladimir Putin đã cảnh cáo chính quyền Kiev không nên có những hành động không thể tha thứ được, ý muốn nói đến việc trấn áp những người biểu tình thân Nga tại phía đông Ukraina. Khi nhắc nhở chính quyền lâm thời tại Kiev không nên phạm sai lầm, dùng vũ lực trấn áp người biểu tình, Tổng thống Putin cũng bày tỏ hy vọng là sáng kiến ngoại giao, thông qua cuộc họp giữa Nga, Mỹ, châu Âu và chính quyền Kiev, tổ chức vào ngày 17/4, tại Vienna, Áo, sẽ đạt được kết quả tích cực.

Theo Matxcơva, Kiev phải chịu trách nhiệm về làn sóng bạo lực gia tăng trong mấy ngày qua ở các tỉnh miền đông Ukraina. Bộ Ngoại giao Nga trong bản tuyên bố ngày 7/4 kêu gọi Kiev phải lắng nghe nguyện vọng của dân chúng ở phía Đông. Ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov yêu cầu chính phủ Ukraina hiện nay thi hành những biện pháp khẩn cấp để tổ chức đối thoại trên toàn quốc, gồm tất các lực lượng chính trị và các vùng của Ukraina với mục đích bảo đảm quyền sử dụng ngôn ngữ, tôn trọng văn hóa, quyền lợi kinh tế xã hội của các nhóm dân cư ở miền đông nam Ukraina.

Khi trấn áp người biểu tình thân Nga trong ngày hôm qua, chính quyền Kiev đã vượt qua lằn ranh đỏ mà Nga vạch ra. Vậy liệu Nga có đưa quân vào các tỉnh miền đồng Ukraina để bảo vệ người dân của mình như trường hợp Crưm? Theo tổ chức Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), 40.000 quân Nga đang tập trung tại vùng biên giới với Ukraina.

Các chuyên gia của OSCE cho rằng, sẽ có 3 khả năng Nga dùng sức mạnh quân sự để can thiệp vào Ukraina. Quân đội Ukraina, với 70.000 binh sĩ, trang bị tương đối kém, sẽ không có khả năng triển khai nhanh chóng và đủ sức để đối phó với cuộc tấn công của khoảng 40.000 lính Nga đang có mặt tại các vùng biên giới. Thứ nhất, quân Nga tại miền đông nam sẽ ngầm can thiệp để gây rối loạn tại khu vực biên giới tạo cớ cho cuộc hành quân nhằm lập ra một khu vực hành lang, nối liền bán đảo Crưm phía nam với vùng Donetsk ở phía đông. Kịch bản thứ hai là toàn bộ khu vực Nam và Đông Ukraina bị Nga chiếm đóng. Còn theo kịch bản cuối cùng, cuộc tấn công của Nga sẽ đến từ phía tây (vùng Transnistria nói tiếng Nga thuộc Moldova).

Nhiều nhà phân tích cho rằng kịch bản Crưm khó có thể tái diễn tại Donetsk vì nhiều lý do nhưng quan trọng nhất là Donetsk không chiếm một vị trí chiến lược như Crưm.

Mặt khác, cũng ít có khả năng Nga đưa quân chính danh vào Ukraina, vì một nhà nước liên bang Ukraina đang là giải pháp ưu tiên mà Matxcơva muốn theo đuổi trên bàn đàm phán với Kiev và phương Tây.

Trong trường hợp cần thiết để bảo vệ người dân của mình tại các tỉnh miền đông Ukraina, có thể Nga sẽ lại sử dụng hình thức cũ, đó là đưa “lính lạ” vào. Bằng chứng là ngày 12/4, một nhóm vũ trang không rõ nguồn gốc đã chiếm giữ một đồn cảnh sát và các tòa nhà chính phủ ở Sloviansk và hai thị trấn miền Đông khác là Kramatorsk và Druzhkovka.