Nga thừa nhận Tổng thống Syria đang mất dần kiểm soát

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov

Phát biểu vừa nêu của Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov là dấu hiệu sớm nhất cho thấy điện Kremlin đang chuẩn bị cho sự suy vong của chính quyền Assad.

Trong vài tuần qua, phe nổi dậy – kể cả những nhóm thánh chiến Hồi giáo – đã chiếm được một số căn cứ quân sự và giành được quyền kiểm soát một vùng rộng lớn phía Đông và Bắc Syria.

Ông Bogdanov cũng là đặc sứ các vấn đề Trung Đông  của Nga. “Chúng ta không còn có thể loại trừ khả năng thất trận của chính quyền Assad, cũng như khả năng thắng trận của phe nổi dậy. Thực tế ngay trước mắt là phe nổi dậy đã giành được quyền kiểm soát trên một lãnh thổ rộng lớn từ tay chính phủ”- ông nói.

Ông Bogdanov nhận định rằng sự kiện phương Tây và khối Arập công nhận lãnh đạo đối lập ở Syria là đại diện chính thức cho nước này đã khiến phe nổi dậy đẩy mạnh chiến dịch quân sự hơn là theo đuổi đàm phán như Nga từng kêu gọi.

“Sự công nhận đó, cùng với việc huấn luyện và cung cấp vũ khí từ bên ngoài, là một sự ‘cổ vũ’ lớn cho phe đối lập và khiến họ tin tưởng rằng chiến thắng đang nằm trong tầm tay của họ”- ông Bogdanov nhận xét.

Hôm 12/12, 114 nước, gồm Mỹ, châu Âu và nhiều quốc gia đồng minh khác, công nhận tổ chức liên minh gồm các lực lượng phe chống đối, đồng thời mở cửa cho các viện trợ nhân đạo đối với lực lượng chống đối. Phe chống đối, do áp lực của quốc tế đòi hỏi, phải thành lập một lực lượng đại diện có tổ chức, để nhận ngoại viện. Vào tháng 11/2012, họ lập ra tổ chức lấy tên Syrian National Coalition tại Doha, Qatar.

RIA Novosti dẫn lời ông Mikhail Bogdanov hôm qua cho biết Bộ Ngoại giao Nga đã triển khai nghiên cứu một kế hoạch sơ tán công dân Nga từ Syria. Theo Bộ Ngoại giao Nga, ở Syria hiện có "hàng ngàn người Nga" và một số người trong đó không đăng ký tại lãnh sự quán. Phần lớn đó là các phụ nữ Nga kết hôn với người địa phương và con cái họ. Bộ Ngoại giao Nga đang tiến hành công tác xác minh nơi ở của các công dân Nga. Cũng theo cơ quan ngoại giao Nga, khoảng 5.300 người Nga có đăng ký tại lãnh sự Nga ở Syria.

Ðại biểu của hơn 100 quốc gia họp hội nghị Friends of the Syrian People ở Marrakech, Morocco, hôm 12/12, cam kết ủng hộ nhân dân Syria.

Về phần mình, Tổng thư ký NATO, ông Anders Fogh Rasmussen cũng tin rằng “phe nổi dậy sẽ sớm lên nắm quyền ở Syria”. Ông tuyên bố rằng việc quân đội Syria phóng tên lửa Scud chống lại phe nổi dậy là một hành động “coi thường mạng sống” của người dân Syria.

Một quan chức Mỹ cho hay hôm 10/12, chính quyền Assad đã phóng tên lửa Scud để pháo kích các lực lượng nổi dậy tại những nơi nằm ngoài tầm  đại bác. Sự kiện này đã được kiểm chứng bởi một cựu sĩ quan Syria từng phục vụ trong trung đoàn chiến đấu tên lửa của quân đội và  một binh sĩ đào ngũ qua phe nổi dậy hôm 11/12.

Bộ Ngoại giao Syria bác bỏ những lời cáo buộc trên, cho đó là “tin đồn  với âm mưu xuyên tạc sự thật”. Trong một thông báo, Bộ Ngoại giao Syria nói: “Scud là loại tên lửa chiến lược tầm xa nên không phù hợp cho việc đánh quân khủng bố”. Scud là tên lửa đạn đạo nặng 3 tấn rưỡi và có thể phóng đến mục tiêu xa hơn 200km.

Trong lúc này tại Syria, hai vụ nổ bom ôtô tại hai nơi khác nhau ở Damascus đã giết ít nhất 24 người. Một trong hai vụ nổ diễn ra gần một khu cư xá quân sự. Hôm 12/12, một vụ đánh bom nhắm vào bộ Nội vụ Syria đã làm sập nóc văn phòng của Bộ trưởng Mohammed Ibrahim al-Shaar và làm ông bị thương. Phe nổi dậy cho hay 2 quân cảm tử của họ đã chạm súng với binh sĩ ngay trong khuôn viên Bộ Nội vụ trước khi cho nổ bom.

Phe chống đối ở Syria chiếm dần thế thượng phong trong những tuần gần đây. Họ chiếm được nhiều phần đất lớn ở phía Bắc Syria, đồng thời mở rộng kiểm soát ở vùng ngoại ô thủ đô Damascus. Tuy nhiên, họ vẫn còn phải trực diện với nhiều chướng ngại hết sức lớn.

Nhiều nước Tây Phương gần đây nêu quan ngại rằng Tổng thống Assad có thể sử dụng vũ khí hóa học khi rơi vào thế tuyệt vọng. Syria thận trọng không xác nhận họ có vũ khí hóa học, nhưng khẳng định họ sẽ không sử dụng đến vũ khí đó để chống lại người dân. Syria được cho là sở hữu một kho vũ khí hóa học hùng hậu, gồm hơi độc sarin và mustard, mặc dù con số chính xác là bao nhiêu thì chưa được rõ.

Tổng thống Mỹ Barack Obama từng nói rằng việc sử dụng vũ khí hóa học ở Syria được coi như vượt “lằn ranh đỏ”, điều này có nghĩa là Mỹ có thể buộc phải can thiệp bằng quân sự.

Nh.Thạch (Tổng hợp)