Ukraina trước "cửa tử"

Thủ tướng Ukraina, lãnh đạo đảng Mặt trận nhân dân, Yatseniuk phản đối thỏa thuận liên minh mà trước đó khối Poroshenko đã đề xuất

Mọi toan tính ban đầu cuộc Tổng thống Poroshenko về cuộc bầu cử quốc hội Ukraina đã không đúng như mong đợi. Ngoài việc để mất vị trí đứng đầu, khối Poroshenko còn đang đẩy đất nước này vào một cuộc tranh giành quyền lực. Ngày 29/10, cả hai đảng của Tổng thống Poroshenko và Thủ tướng Yatseniuk đều kêu gọi thành lập liên minh của riêng mình.

Theo hiến pháp Ukraina, đảng nào về nhất trong cuộc bầu cử mà không đạt được số phiếu áp thảo thì có quyền đứng ra thành lập liên minh. Về lý thì đảng của ông Yatseniuk có được cái quyền này. Tuy nhiên, mặc dù về nhì nhưng khối Poroshenko lại có số đại biểu nhiều hơn đảng Mặt trận nhân dân của Thủ tướng Yatseniuk nên Tổng thống Poroshenko cũng có lý khi kêu gọi các đảng phái khác liên minh với mình.

Sự kiện này cho thấy, tiến trình thỏa thuận thành lập liên minh ở Ukraina đang ở hồi gay cấn nhất. Ông Yatseniuk coi đảng của Tổng thống Poroshenko là đối tác chiến lược nhưng cùng lúc ông cũng kêu gọi các đảng Tự lực, Tổ quốc, Đảng cấp tiến tham gia liên minh. Thủ tướng đã đề nghị các đảng này đề xuất ứng viên vào các ghế Bộ trưởng trước ngày 3/11. Ông Yatseniuk tuyên bố sẵn sàng tiếp tục đảm nhiệm chức vụ Thủ tướng.

Như vậy là Tổng thống Poroshenko không có khả năng thành lập một nội các dưới quyền kiểm soát tuyệt đối của ông, trái với dự tính ban đầu là thiết lập sự kiểm soát quốc hội mà không cần có sự tham gia của các đối thủ khác.

Tổng thống Poroshenko là người theo đường lối muốn hòa giải với nước Nga nhưng Thủ tướng Yatseniuk thì không. Trong bản dự thảo thành lập liên minh thông báo hôm 30/10, ông Yatseniuk gọi liên minh là “Ukraina thuộc châu Âu”. Như thế, tình hình chính trị Ukraina sắp sẽ rất rối rắm, có thể xuất hiện tình trạng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Tổng thống không có toàn quyền hành để quyết định các chính sách của mình. Mọi đường lối của ông về đối nội và nhất là đối ngoại, cụ thể với nước Nga, sẽ bị xem xét kỹ lưỡng tại quốc hội do Thủ tướng Yatseniuk, người theo đường lối chống Nga, kiểm soát.

Trong lúc này, cuộc bầu cử tại hai tỉnh miền đông Ukraina là Donestsk và Lougansk đang được chuẩn bị rốt ráo. Nga thông báo sẽ công nhận kết quả các cuộc bỏ phiếu này. Ukraina và phương Tây cũng nêu ý kiến phản ứng rồi. Với tình hình chính quyền Kiev mất ổn định như hiện nay, và có thể còn kéo dài, theo các nhà phân tích khả năng Donestsk và Lougansk tách ra thành các quốc gia độc lập là rất có thể. Nhưng khi đó, công cuộc “đổ vạ” của phương Tây cho Nga cũng sẽ đạt đỉnh điểm. Thế giới tiếp tục còn chứng kiến thời kỳ đen tối hơn hiện nay trong quan hệ Nga - phương Tây.