Đừng quá cẩu thả

Năng lượng Mới số 360

Khoảng 5 năm trở lại đây, hàng loạt các chương trình truyền hình thực tế (THTT) xuất hiện trên sóng truyền hình nước ta. Đa số là những chương trình nổi tiếng đình đám nước ngoài được các công ty truyền thông tư nhân mua bản quyền. Và đương nhiên khi đó người nắm giữ phần lớn quyền hành với các chương trình này là những công ty tư nhân chứ không phải là đài truyền hình quốc gia đang hân hoan phát sóng những chương trình đó. Cái giá của việc công ty tư nhân bỏ ra cả núi tiền để đầu tư thực hiện các chương trình trên là việc chạy đua theo rating. Và để giành chiến thắng trong cuộc đua này, nhà sản xuất đã tính đến những chiêu trò thu hút. Những scandal trong các chương trình bất đầu bùng nổ từ đó.

Thật ra, THTT ở đâu cũng có những chiêu trò nhất định để thu hút người xem chứ không chờ vào chất lượng người chơi. Thậm chí, ở nhiều nước trên thế giới còn đang rộ lên cơn sốt truyền hình khỏa thân. Đàn ông và phụ nữ được đưa đến một hòn đảo, họ ở đó với nhau trong tình trạng Ađam - Eva và được giám sát bằng máy quay 24/7. Lý do của việc ra đời những chương trình THTT “sốc” kiểu này được tiết lộ là để “câu khách” và hâm nóng sân chơi của THTT khi những chương trình thi thố hát hò bình thường như “The Voice”, “Idol”, “X-Factor”… đã trở nên nhàm chán.

Ở ta, THTT cũng vậy. Lợi dụng và cả tận dụng yếu tố của THTT, tức là những gì thực tế có diễn ra của người chơi đều được cân nhắc đưa lên sóng. Nên nhiều nhà sản xuất đã đánh vào thị hiếu và thu hút khán giả bằng những gia vị như sốc, sex, phản cảm. Chuyện một thí sinh quỳ gối dưới sàn để xin ban giám khảo được thi tiếp; nữ thí sinh nọ lột hết quần áo ra để giảm cân; giám khảo kia đổ hay nhổ thức ăn vào xọt rác một cách phản cảm; hay cận cảnh thí sinh hành hạ động vật bằng cách chặt đầu… Đó là những hình ảnh, hành động gây tranh cãi trên THTT vừa qua.

Dư luận đang lên tiếng việc trong tập 10 của chương trình “Vua đầu bếp - Masterchef Vietnam” do Công ty BHD sản suất phát sóng trên VTV đã phát những hình ảnh bạo lực, phản cảm. Cụ thể, top 7 thí sinh của chương trình vừa trải qua phần thi thực hiện một món ăn từ một nguyên liệu sống. Theo đó, trong vòng khoảng thời gian 90 phút, với những nguyên liệu đầy thách thức như: cá chình, ba ba, cá mặt quỷ, các thí sinh phải thể hiện bản lĩnh cùng những kỹ năng xử lý nguyên liệu của người đầu bếp để có thể trở thành thí sinh chiến thắng trong vòng thi này.

Có hai thí sinh phải xử lý nguyên liệu ba ba sống, đó là thí sinh Thu Thủy và Khánh Phương. Đặc biệt là Khánh Phương đã làm cho căn bếp của MasterChef Vietnam chẳng khác “chiến trường” khi cô hết vật lộn rồi lại giằng co với con ba ba. Mất bình tĩnh khi hầu hết những ứng viên khác đã hoàn thành giai đoạn đầu tiên trong khi mình vẫn còn loay hoay với con ba ba trước mặt, Khánh Phương càng trở nên “quyết liệt” khi đứng trước khả năng có thể ra về nếu không nhanh chóng hoàn thành phần sơ chế nguyên liệu này.

Và khi đó, những hành động hành hạ con ba ba của thí sinh này như chọc mắt, chặt đầu đã được quay cận cảnh và chọn phát sóng trên truyền hình. Ngay lập tức những hình ảnh này vấp phải sự phản ứng dữ dội của người xem. Hầu hết đều cho rằng, hình ảnh giết chóc động vật một cách tàn nhẫn như vậy không nên xuất hiện trên truyền hình.

Vua đầu bếp là chương trình thi nấu ăn, tức là chuyện bếp núc, phần thi đó lại là phần thi xử lý nguyên liệu động vật sống để chế biến món ăn nên việc giết các con vật chắc chắn có. Nhưng không có nghĩa những cảnh quay phản cảm như việc đặc tả cảnh chặt đầu ba ba với ánh mặt giận dữ của thí sinh đều được đưa lên sóng; đó là điều không cần thiết. Đáng nói hơn là nhà sản xuất chương trình có lẽ đều biết rằng, hình ảnh man rợ này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của đối tượng khán giả là trẻ em. Đó cũng sẽ là bài học rất xấu nếu trẻ em xem phải bởi chúng ta luôn giáo dục trẻ phải yêu thương động vật, vậy mà người lớn lại dùng dao chặt đầu con ba ba như vậy?!

Nhưng đây cũng không phải là lần đầu tiên chương trình “Vua đầu bếp” bị tai tiếng là đưa những hình ảnh phản cảm lên sóng truyền hình. Trong chương trình năm trước, giám khảo Luke Nguyễn như bị “kích động” khi thẳng tay đổ đĩa thức ăn của thí sinh vào xọt rác vì thất vọng. Hay cũng trong chương trình năm trước, nữ giám khảo Tịnh Hải sau khi nếm món bánh xèo của thí sinh đã nhăn nhó như bị trúng độc và lập tức quay qua nhổ vào thùng rác. Đó là những hình ảnh quá phản cảm với văn hóa người Việt… Vậy mà tất cả đều vẫn lên sóng bình thường.

Trách nhiệm của nhà đài trong chuyện để những hình ảnh phản cảm lên sóng là không thể bàn cãi, đặc biệt đó lại là đài truyền hình quốc gia. Vụ cận cảnh chặt đầu ba ba sống trên truyền hình vừa qua, ông Lại Văn Sâm - Trưởng ban Thể thao - Giải trí và Thông tin kinh tế của VTV3 cho biết đó là do sơ sót, là do lơ đễnh trong khâu kiểm duyệt hình ảnh. Ông Sâm thừa nhận là những hình ảnh ấy không nên xuất hiện trên truyền hình vì có thể tạo cho khán giả những cảm nhận và sự suy diễn không hay!

Có thể là do nhà đài so sót, lơ đễnh trong khâu kiểm duyệt hình ảnh nên những hình ảnh phản cảm trong các chương trình truyền hình thực tế gần đây mới có dịp lên sóng. Nhưng rất mong là nhà đài đừng quá nhiều lần lơ đễnh như vừa qua…!

Trúc Vân