GS. NGND Phan Huy Lê:

“Cách thi hiện nay khiến môn Sử bị hạ thấp”

13:00 | 24/04/2014

887 lượt xem
|
Trong khuôn khổ Lễ Tuyên dương và trao thưởng Học sinh giỏi quốc gia môn Lịch sử, GS. NGND Phan Huy Lê (Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ Phát triển Sử học Việt Nam) đã có những trao đổi thẳng thắn về việc thay đổi cách thi cử và “thả nổi” môn Lịch sử.

>> Vinh danh học sinh giỏi môn Lịch sử

"Dạy như thế, học sinh chán học Sử là tất yếu"

PV: Năm nay là năm đầu tiên sau nhiều năm Bộ Giáo dục-Đào tạo (GD-ĐT) cho phép thí sinh tự chọn 2 môn thi trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) và có một thực tế đáng buồn là ít thí sinh chọn thi môn Lịch sử. GS nghĩ gì về điều này?

GS. NGND Phan Huy Lê: Cải cách thi cử là cần thiết nhưng đổi mới thi tốt nghiệp THPT với cách như vừa rồi có lẽ bộ chưa lường hết hệ quả của nó. Kết quả đăng ký chọn Sử rất ít, có trường không học sinh nào chọn thi môn Sử. Nói chung thí sinh chọn thi môn xã hội rất ít.

Dư luận hiện có hai xu hướng. Thứ nhất là lo lắng vị thế môn xã hội thấp xuống và làm ảnh hưởng đến việc học môn Sử. Xu hướng thứ hai lại cho rằng không nên quá lo lắng về điều này, do học sinh phải tính toán liên quan đến thi đại học nên đó là sự tính toán thông minh và tất yếu.

GS. NGND Phan Huy Lê trò chuyện với các học sinh giỏi quốc gia môn Sử.

Cá nhân tôi nghĩ với cách thi như thế thì hoàn toàn không ngạc nhiên là học sinh sẽ bỏ môn Lịch sử, môn Địa lý và chọn các môn tự nhiên. Bởi không riêng môn Sử mà các môn xã hội nói chung sẽ bị hạ thấp, bị coi là môn phụ. Tôi rất lo lắng về điều này. Trong giáo dục phổ thông các môn xã hội rất quan trọng trong hình thành nhân cách, bản lĩnh, năng lực tư duy của con người. Bây giờ học sinh bỏ môn Sử thì hệ quả thế nào, học sinh lớn lên không biết Lịch sử dân tộc, công dân Việt Nam mù mờ về lịch sử đất nước.

PV: Theo GS, tại sao môn Sử không hấp dẫn học sinh?

GS. NGND Phan Huy Lê: Việc học sinh chán môn Sử không phải do môn Sử không hấp dẫn, cũng không phải do học sinh quay lưng mà hoàn toàn do cách dạy môn Sử ở trường phổ thông hiện nay. Có vấn đề về quan điểm dạy Sử, coi đó là môn phụ, cách dạy môn Sử cũng kém hấp dẫn, khiến học sinh chán. Chương trình nặng kiến thức, sự kiện, trí nhớ như thế thì với tuổi trẻ đầy năng động, đầy sức sống thì rõ ràng các em không chấp nhận được. Tôi cũng chán. Sách giáo khoa (SGK) toàn sự kiện, thừa mà lại thiếu nhiều cái quan trọng, thiếu sức hấp dẫn. Nói chung, chương trình dạy môn Sử, SGK môn như thế, dạy như thế, tôi nghĩ học sinh chán học Sử là tất yếu.

Nói học sinh quay lựng với môn Sử theo tôi hơi quá. Trong một mức độ nào đó thì thái độ không thích học môn Sử, bày tỏ sự không đồng tình với nội dung và phương pháp dạy hiện nay theo tôi là tích cực, nó bày tỏ thái độ chủ động, năng động hơn của tuổi trẻ, phản ứng và không chấp nhận lối dạy đó. Do đó phải thay đổi cách dạy và học môn Sử.

Nhìn một cách tổng quát thì tuy có một số nỗ lực cố gắng của các thầy cô giáo trong công tác giảng dạy và cũng có cải tiến nhất định trong SGK, nhưng nhìn chung cho đến tận hôm nay và có thể cả kéo dài trong thời gian tới, thực trạng dạy môn Sử trong các trường phổ thông rất đáng buồn, rất đáng lo ngại.

PV: Trong thời gian qua nhiều học giả, chuyên gia, các thầy cô giáo rất ủng hộ đưa môn Sử là môn thi bắt buộc, nhưng học sinh dường như không thích điều đó, ông đánh giá thế nào về vấn đề này?

GS. NGND Phan Huy Lê: Đây là một vấn đề chúng tôi nhiều lần đề xuất và dư luận cũng bàn nhiều. Đây cũng không phải vấn đề riêng của Việt Nam mà kinh nghiệm quốc tế các nước phát triển trên thế giới. Nhiều nước trên thế giới đều coi Văn, Toán, Sử (có nước có thêm môn ngoại ngữ) là môn cơ sở, cơ bản, hoặc môn bắt buộc. Cá nhân tôi cho rằng các môn bắt buộc thi tốt nghiệp không nên vắng môn Sử. Nếu tổ chức thi như đổi mới của Bộ thì trên thực tế là góp phần loại trừ môn Sử.

Chúng ta hình dung như thế nào nếu học sinh lớn lên trở thành những công dân hiểu biết về Sử dân tộc mình một cách rất mù mờ, thiếu hệ thống và thiếu căn bản, từ đó không chỉ thiếu kiến thức mà còn liên quan đến vấn đề tính cách, ý thức công dân, dân tộc. Theo tôi vấn đề này hết sức cơ bản và cần có sự nghiên cứu có trách nhiệm của ngành giáo dục.

Phải đổi mới toàn diện môn Lịch sử

PV: Có ý kiến cho rằng Bộ GD-ĐT để học sinh tự chọn sẽ thúc đẩy việc dạy và học các môn học đi vào chất lượng thực, không gò ép học sinh học những môn mà các em không yêu thích hoặc không có sở trường?

GS. NGND Phan Huy Lê: Cách lý giải trên chỉ hợp lý khi mà giảng dạy môn Sử ở phổ thông thật sự thay đổi. Còn thực trạng dạy học môn Sử hiện nay là học sinh không thích môn Sử, rất chán môn Sử, như thế nếu để cho các em tự chọn thì mặc nhiên các em loại bỏ môn Sử.

Về mặt lý thuyết, việc cho các em được chọn môn học mà mình yêu thích thì không sai, nhưng thực tế điều kiện để thực hiện được nó còn rất xa vời.

Tôi nhắc lại, ai cũng biết việc dạy học môn Sử hiện nay không hiệu quả, học sinh không thích, không muốn lựa chọn. Như vậy khi đưa ra chủ trương cho học sinh tự chọn, nếu Bộ GD-ĐT nắm vững thực tế và có trách nhiệm với các môn học thì phải thấy trước hệ quả.

Tôi rất hoan nghênh tinh thần cải cách thi tốt nghiệp THPT mà Bộ GD-ĐT triển khai, nhưng cách làm cụ thể thì tôi thấy có nhiều vấn đề cần nghiên cứu lại một cách nghiêm túc và cần phải có trách nhiệm hơn.

Môn Lịch sử cần được đổi mới toàn diện.

PV: Theo GS, làm thế nào để sách giáo khoa Lịch sử hấp dẫn, đáp ứng được yêu cầu cho phát triển bền vững giáo dục?

GS. NGND Phan Huy Lê: Lỗi hệ thống trong giáo dục hiện nay tôi cho không phải là khiếm khuyết bộ phận, mà khiếm khuyết hệ thống nên nếu mình chỉ chữa từng bộ phận thì nó thành chắp vá. Ví dụ như môn sử, sách nặng nề như vậy thì bổ sung, bỏ bớt đi, bộ vừa làm như vậy thành chắp vá. Sách không chỉ dùng cho thầy giáo, học sinh mà nó chứa đựng trong đó cả vị thế và chức năng của môn học. Khi chương trình chưa thay đổi thì sửa sách giáo khoa không có ý nghĩa gì cả, có chăng chỉ điều chỉnh một ít, bổ sung một vài cái, gạt bỏ một vài cái.

Phải thay đổi từ hệ thống nên vấn đề đặt ra là phải hiểu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là cả hệ thống, trong đó có nhiều hệ thống con, từng bộ môn, từng cấp học.

PV: Theo GS cần phải cấp thiết thay đổi việc dạy môn Sử trong trường phổ thông như thế nào? Có cần phải làm một cuộc chấn hưng đối với môn lịch sử cũng giống như chúng ta đang làm cuộc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục?

GS. NGND Phan Huy Lê: Phải đặt môn Sử trong cả hệ thống giáo dục phổ thông, không thể tách ra được. Muốn thay đổi môn Sử phải thực hiện nó trong tổng thể, tức là trong đề án đổi mới căn bản toàn diện giáo dục phổ thông. Môn Sử cũng phải được thay đổi trong toàn bộ hệ thống của nó, từ nhận thức về môn Sử như thế nào, dạy Sử nhằm mục đích gì, môn Sử góp sức gì vào đào tạo con người ở lớp trẻ, từ đó mới xác định học cái gì, học như thế nào.

Đó là hàng loạt câu hỏi phải trả lời trong nhận thức về môn Sử và thể hiện nó trong chương trình môn Sử, sau đó là biên soạn SGK. SGK là cực kỳ quan trọng mà theo tôi, SGK sử hiện nay không thể chấp nhận được, phải  thay đổi về căn bản.

Việc đào tạo giáo viên cũng phải đào tạo đáp ứng yêu cầu mới của cuộc cải cách dạy và cách học của học sinh. Cách dạy và cách học của học sinh cũng phải thay đổi. Tóm lại, phải hệ thống, nếu tách từng khâu nhỏ thì không thể giải quyết được. Đây là vấn đề hết sức quan trọng đang đặt ra trong đề án đổi mới chương trình, SGK phổ thông mà tôi đang rất chờ đợi, và cá nhân tôi cũng như hội sẵn sàng đóng góp ý kiến để xây dựng đề án mới, trong đó đặc biệt là chương trình và biên soạn SGK Sử.

Khánh An (ghi)

  • bidv-tiet-kiem-mua-vang-ron-rang-tai-loc
  • nang-luong-cho-phat-trien
  • pvoil-duong-xa-them-gan
  • vietinbank
Nhật Bản đón mùa hoa anh đào nở sớm

Nhật Bản đón mùa hoa anh đào nở sớm

(PetroTimes) - Hiệp hội Thời tiết Nhật Bản (JWA) cho biết hoa anh đào ở thủ đô Tokyo sẽ nở từ ngày 21/3 và đạt đỉnh điểm một tuần sau đó.