“Nếu không thi tốt nghiệp THPT, chất lượng dạy và học sẽ đi xuống”

>> Thi tốt nghiệp THPT: Nên bỏ hay nên giữ?

Tại cuộc họp do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức ngày 31/7, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan đã đến dự và đề nghị ngành giáo dục suy nghĩ, nghiên cứu và trả lời: có nên bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT.

Chiều 1/8, Bộ GD-ĐT có buổi họp mặt và trao đổi với báo chí xung quanh ý kiến này, chủ trì cuộc họp là Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT rất quan trọng và cần thiết

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho biết, vấn đề thi tốt nghiệp THPT và thi tuyển sinh đại học nói riêng và thi – kiểm tra, đánh giá nói chung trong nhà trường phổ thông là một trong những mắt xích quan trọng của quá trình dạy học, có tác động lớn đến vấn đề dạy và học cũng như liên quan đến quyền lợi và trách nhiệm của nhiều đối tượng trong xã hội. 

Thi tốt nghiệp là một trong những khâu quan trọng nhất của quá trình dạy học, không chỉ quyết định việc học sinh đỗ hay trượt mà còn khuyến khích, tạo động lực cho người học, giúp người học tiến bộ không ngừng. Đồng thời cung cấp cho giáo viên, nhà quản lý những thông tin phản hồi hữu ích, giúp điều chỉnh quá trình dạy học và quản lý để đạt mục tiêu dạy học ngày càng cao. 

Đây là kỳ thi cuối cùng trong giai đoạn giáo dục phổ thông nên nó càng quan trọng và cần thiết, cho dù các kỳ thi số thí sinh trượt tốt nghiệp chiếm tỉ lệ nhỏ. Vấn đề này trở thành điểm nóng, thu hút nhiều trí lực, gây nhiều băn khoăn, trăn trở cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước và ngành giáo dục.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển trong buổi họp báo chiều 1/8.

Trong những năm qua, thực hiện tinh thần Chỉ thị 33/2006/CT-TTg ngày 1/8/2006 của Thủ tướng Chính phủ về chống tiêu cực và khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục, cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”, kỳ thi tốt nghiệp THPT  đã từng bước được nghiên cứu, cải tiến theo hướng ở tất cả các khâu từ ra đề, coi, chấm thi và nhận xét đánh giá.

Đặc biệt, chú trọng việc tổ chức thi và kiểm tra nghiêm túc, đúng quy chế, đảm bảo khách quan, trung thực, công bằng và đánh giá đúng năng lực thực chất của học sinh trung học. Đồng thời tăng quyền chủ động và nâng cao trách nhiệm của các sở GD-ĐT trong việc thành lập các hội đồng coi thi, chấm thi, thanh tra, xét duyệt kết quả tốt nghiệp.

Bộ cũng đang tính toán việc cải tiến thi tốt nghiệp sao cho gọn nhẹ, hiệu quả mà vẫn đảm bảo được mục tiêu và yêu cầu của kiểm tra đánh giá. Đây là việc làm rất khó, cần giải quyết đồng bộ với mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học… Đổi mới có lộ trình, trên cơ sở nghiên cứu một cách thận trọng.

Vấn đề trở thành “nạn” hiện nay là chúng ta thường coi học để lấy bằng, tìm mọi cách để có được bằng cấp này khác. Điều này Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển nêu quan điểm, khi xã hội vẫn coi bằng cấp là quan trọng, nếu không tổ chức thi mà tính tự giác thấp thì chất lượng giáo dục chắc chắn sẽ thấp. 

“Nếu xét tuyển 98% đỗ, thi cũng đỗ 98% thì thi tốt hơn. Bộ chưa có thống kê đầy đủ về việc tốn bao nhiêu tiền cho kỳ thi tốt nghiệp THPT bởi việc này là của địa phương, và chi cho giáo dục không giống như việc mua vật liệu, không tính rõ ràng được” - Thứ trưởng Hiển cho biết.

Không thể bỏ thi tốt nghiệp THPT

Về ý kiến của Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan về việc nên bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT, Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho rằng không chỉ ở Việt Nam, nhiều nước vẫn tổ chức kỳ thi tốt nghiệp phổ thông nhằm xác nhận chất lượng và hiệu quả đầu tư quốc gia, còn tuyển sinh vào ĐH-CĐ thường giao quyền tự chủ cho nhà trường.

Ở Mỹ, số lượng bang tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT đang ngày càng tăng lên. Năm 2005 có 22 bang, đến 2010 có 28 bang. Có nước đã thực hiện việc bỏ thi tốt nghiệp như Nga nay đang cân nhắc việc khôi phục trở lại kỳ thi này.

Nhưng cũng có những nước đang cân nhắc việc bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT. Vì vậy việc duy trì hay không kỳ thi tốt nghiệp THPT cần phải được nghiên cứu, cân nhắc rất kỹ.

Thực tế ở nước ta, các kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH có nhiều điểm tương đồng nhưng được tổ chức khá gần nhau vì thế có thể gây nhiều bức xúc xã hội. Vấn đề đặt ra ở đây là cần suy nghĩ để đổi mới đồng bộ cả thi – công nhận tốt nghiệp THPT với tuyển sinh ĐH-CĐ.

"Nếu không thi tốt nghiệp THPT chất lượng dạy và học sẽ đi xuống"

Có thi tốt nghiệp hay không, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: tâm lý tự giác, quan niệm bằng cấp, có muốn thi tuyển lấy người tài thực sự... Nếu cần người có năng lực thật thì thi cử sẽ nhẹ nhàng hơn. Lúc đó do nhu cầu, người học phải tự học.

Bộ GD-ĐT đã và đang tổ chức nghiên cứu và đưa định hướng đổi mới các kỳ thi công nhận tốt nghiệp THPT cũng như tuyển sinh ĐH vào Đề án Đổi mới căn bản toàn diện Giáo dục - Đào tạo Việt Nam cũng như Đề án Đổi mới chương trình và sách giáo khoa sau 2015. Sau khi các đề án này được thông qua, phê duyệt, Bộ sẽ công bố phương án đổi mới để xin ý kiến rộng rãi các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân trước khi quyết định chính thức.

Tuy nhiên, trong hoàn cảnh hiện nay nếu không thi tốt nghiệp THPT chất lượng dạy và học sẽ đi xuống.

Thứ trưởng cũng cho biết thêm: “Nếu bỏ thì đơn giản quá. Làm quản lý mà cái gì chưa làm được thì bỏ là không được. Nếu việc cần thiết thì phải cố gắng làm, chưa tốt thì làm cho tốt, có thể giải quyết bằng cải tiến bên trong. Trường hợp không được thì phải bỏ. Vấn đề này phải nghiên cứu kỹ lưỡng”.

Khánh An